Welzijn Nieuwe Stijl en integraal werken - toverwoorden in 2010

Er gaat veel energie verloren in het feit dat er veel gewerkt wordt vanuit, misschien wel onbewust, wantrouwen. Gebrek aan onderling vertrouwen is funest voor integraal werken. Veel conflict, discussie, wijst vaak op een onderliggende angst.

Afgelopen jaren heb ik weer ontzettend veel geleerd. Welzijnswerk is de plek bij uitstek om jezelf goed te leren kennen. Mensenwerk vraagt zelfinzicht. Dat wat je theoretisch weet over relaties, kun je goed in praktijk ervaren. Vaak weet ons ‘hoofd’ wel hoe het moet, echter onze reacties worden nog meer beïnvloed door het aangeleerde. Dat ligt dieper dan we bewust weten. Denk maar eens aan je reactie als je moe of onzeker bent. Je reageert dan puur, vanuit dat moment, vanuit emoties die je voelt. Ook al weet je dat respect hebben voor een ander essentieel is voor samenwerking, samenzijn, je reacties zijn niet altijd ingegeven door dit ‘weten’.

Wat ik vaak ervaar is dat mensen zich niet gehoord voelen. Werkelijk naar elkaar luisteren is geen vanzelfsprekendheid. Door deze miscommunicatie ontstaat steeds meer gebrek aan vertrouwen. Wat heeft de persoon nodig om ‘zich gehoord’ te voelen? Wat kan de ander doen om het vertrouwen te vergroten? En vooral: wat kan hij/zij ZELF doen om zich gehoord te voelen?

Wat betekent dit voor een welzijnswerker: de persoon is het ‘product’? Onze menselijke interactie is waar het werk om draait. Ik maak zelf veel gebruik van de visies en ‘theorieën’ van Covey (7 eigenschappen van effectief leiderschap / 7 habits of highly effective people), The Work van Byron Katie, de 4 inzichten van Don Miguel Ruiz, van Eckhart Tolle en Barry Long.

Er wordt veel geschreven over de noodzakelijke verandering in Welzijnswerk. ‘het moet anders’ , ‘ welzijn nieuwe stijl’ , … Voor mij ligt de sleutel in het werkelijk hebben van respect voor anderen. Voor klanten, voor opdrachtgevers, voor samenwerkingspartners, voor collega’s etcetera. Zodat samen gewerkt kan worden aan leefbaarheid, veiligheid en zelfredzaamheid. En werkelijk respect uiten naar anderen kun je pas als je jezelf, voor zover mogelijk, kent.

Werkelijke verandering begint van binnen! Dit kan niet van buitenaf opgelegd worden. Tuurlijk, er kan een trigger liggen, een aanleiding, maar meer niet. Werkelijke verandering is dan ook transformatie: van binnen naar buiten! Transformatie begint met het besef dat je alleen jezelf kunt veranderen. Dat wil zeggen, je reactie op je omgeving. In feite is de omgeving een afspiegeling van wat er binnen in je omgaat. Als je dus het gevoel hebt dat de omgeving moet veranderen, dat mensen om je heen niet doen wat je wilt, niet reageren zoals je verwacht etcetera, dan ligt de sleutel tot ‘omkering’ in jezelf.

Je hebt altijd de keuze in hoe je reageert. Werkelijke zelfkennis zorgt ervoor dat je altijd dicht bij jezelf staat. Dat je weet wat ECHT belangrijk voor je is in het leven en dat je ook de ruimte en tijd neemt om je met die zaken bezig te houden die er werkelijk voor jou toe doen. Pas dan leef je wie je bent, wie je wilt zijn en kun je reageren op een onvoorwaardelijke liefdevolle wijze.

Op het moment dat je een oordeel hebt over een ander, heb je de keuze om jezelf de volgende vragen te stellen: Is het waar? Weet ik zeker dat het waar is? Liggen er geen onderliggende veronderstellingen aan mijn mening ten grondslag? Welke aannames kan ik hebben, waardoor misschien dit gegeven niet geheel klopt?

Nadat je volledig jezelf in zicht hebt, en gegroeid bent van ‘afhankelijkheid’, naar ‘onafhankelijkheid’, aldus Covey, kun je de relatie met mensen verstevigen vanuit puurheid, eigen wijsheid. Hij geeft 3 ‘eigenschappen’ die je helpen in je relatie tot je omgeving: 4. denk win-win 5. probeer eerst te begrijpen.. dan begrepen te worden 6. werk synergetisch.

Met deze 3 eigenschappen groei je van ‘onafhankelijkheid’ naar ‘wederzijdse afhankelijkheid’. In feite ligt de groei van kind naar volwassenheid van ‘jij-ik-wij’.

Vanuit ‘wij’ kunnen we een gezamenlijke visie schrijven, een gezamenlijke aanpak formuleren, waarin een ieder zijn eigen rol kan vervullen die goed aansluit bij de eigen persoonlijke visie. Integraal werken, vanuit synergie, waarbij het geheel meer is dan de optelsom der delen, wordt dan werkelijkheid.